L4H katutyiqatigit pigiarut (taiyaukmiyuqtauq AHIVAQTIQNI TULUQTAUTIT: Ikayuqtuqni pilaqnit naamaktut nuna pinariqtauninut iglukhat ilakhat Nunavutmi). Pinahuaqtat nunamingaqtut akhurnaqnit aktuayai Nunavutmi iglukhat ilakhat. Tamna pigiarut maniqaqtitauyuq tapkunanga Kanata Atuqtuarut Iglutarut tapkuatlu Igluliqiyiqyuat Kuapurisan (CMHC) malikhugu tapkuat Iglukhat Ilakhat Akhurnaqni Atuqtaunia 3 Ukiuqtaqtumi Pilaqni Atuqtaunia. NHC-kut piqaqtitai ilai ilagiarutit maniktakhat.
Tamna pigiaqnia L4H “Pivaliatitni Atuqtaunia” iniqtauyuq 2023-mi. Tamna tatya “Atuqpaliania Atuqtaunia” aulayuq talvanga Januari 2024 tikittugu Matsi 2025, pinahuaqtai pivalliqtitni pilaqni naahugiuyaulat ilihimani tuhagakhatlu hakugikhivalliqnilu ikayuqtigiknit tuhaumatyutit tahapkunanga igluliqiyit katutyiqatigit.
Tamna pinahuaga tapfuma L4H pipkarahuaqni katutyiqatit ilauttaqni parnaiyainiqmun, hatqiqtitaini, aulatauni, naunaiyaqni, tikkuaqnilu nuna angilraqmut, piiqnilu tuluqtautit haanginittut pittailitai ilakhat naamakni nuna.
L4H katutyiqatigit piyai Nunavut Igluliqiyiqyuat Kuapurisan (NHC) tapkuat tukhiraqtup turaqtailu pitaqtut tapkuninga CMHC-kut maniktat, Inuit Pilarutit Tigumiaqtit Nunavut Tunngavik Nanminilgit (NTI), tapkuatlu Nunavut Katutyiqatigit Nunaliuyunut (NAM) kivgaqtuiyut Nunavutmi 25 nunaliuyunik.
Ahii havanguyut piqatauyut aturniqhatlu piqatauyut ilautitlugit GN-kut Nunalingni Kavamatkunnilu Pivikhaqautikkut (CGS), tapkuat pingahut Nunaliit Avikhimanini Inuit Katutyiqatigit (RIA), tapkuat Nunaliit Avikhimanini Inuit Pivaliayuliqiyit Kuapurisan tapkuatlu Nunavutmi avatitlu tallimatlu nunaliuyut.
Nunavummiut hanmiyai atuinaqni akhurnaqnit naamangittut iglukhat amigaqnilu igluliqiyit atulaqnit. Una piyuq akhut inuliqutit, ilitquhit, maniliurutitlu akitunit pihimayai inmingnut, ilagiit nunaliuyutlu humiliqak nunatagauyumi. Pihimaittumik piyarakitni pilaqni naamaktunik “hanainnarialgit” nuna, ikitqiyat nutat angilrat hanayauniat.
Iiya. Tamna kayumikni iglukhat hanayauni malruiqhugu amigaitqiyauyut kingulliqni malruk ukiuk pipkaqhugit ilagiaqni piyauyumaqpiaqni nunat. Ilai nunaliuyut piyariqtut amigaqni naamaktunik hanainarialgit nunat, amihutlu ahii hanmiyai amigalaqni tuklikhani ikittut ukiut qilamiuqtai ilakhat nutat angilrat atuinnaqtut.
Hannavighat-iniriiqhimayut nuna angiqtauyut inungnut igluqaqvikhat atuqni nunaliuyup Nunalit Parnaut tamnalu Inikhait Maligaralat, kivgaqtutailu havagutaigut ilalgit apqutit, kuukvit, ikumatyutit, hupluqaqvit (tapkunani pilaqtuni).
Naamaktuq nuna angilranut piyaulaq maligaqtigut piyaqaqtitni pivalianit piniatlu pitquhiliqutinut naamakni, kiinauyaliqutit aturuminaqni, avatiliqutit naamakni hugiaqnit tapkununga inuliqutit ilitquhiliqutitlu piyaqaqnit nunaliuyut.
Hannavighat-iniriiqhimayut nuna angiqtauyut inungnut igluqaqvikhat atuqni nunaliuyup Nunalit Parnaut tamnalu Inikhait Maligaralat, kivgaqtutailu havagutaigut ilalgit apqutit, kuukvit, ikumatyutit, hupluqaqvit (tapkunani pilaqtuni).
Allatqigutauyut angipyaktumik. Nuna parnaiyauta pityuhit pilaqtai 2 tikittugu 3 ukiut avataanutlunit naahuriplugu pilaqnit hivulliutyaqnilu. Tamna iliuqaqni havagutai pilalat piyaqaqni akungani 2 tikitlugu 3 ukiut avataanutluniit.
Ayuqnaittut pilaqni naahurilaqnilu nunamut-turangayut ilihimanitlu ikayutit nakutqiyamik piyarakitni atuqhugit mikhigiaqnilu tamaita tukliriknit nuna ilakhait atatyutini nunalu atukhaqni. Tuhagakhat atuqpiartut parnaiyainiqmut, hannaiyarniq aulataunitlu nuna ilakhat; atuqpiarialgit iglukhanut piqaqtitiyit naunaiqtai, pilaqtai pitaqtailu naamaktut nunat; piyalgitlu pittailitai parnaiyainiq, hanatyuhikhat nunalu tikkuaqni ihuinaqnit hivurahaqtai havanguyuq atuttiaqnit pinguqtaunilu atukhaqni aulatyutai akhurutaunit iglukhanut nanminiriyait nunaliuyutlu.
L4H naunaiyaqtai nunalikni-nunalikmun nuna ilakhat piilrut; naunaiqni havagutit piilrut; katitiqni ilihimanit tuhagakhatlu nunaliknut aktilat, hilaliriyat aktilat, taihimanilu inikhat; ilaliutyaqni tatya atuqtut tuhagakhat hanalrutit; pivaliatitni nutat tuhagakhat hanalrutit katitiriangi, tutquqni, pilaqnilu nunanut turangayut tuhagakhat; hananilu hanalrutit, hivulirutit, mikhautakhatlu ikayutit iglukhat katutyiqatigit allatqini havarinit.
Pivalliqtitni tapkuat ilakhat naamaktut nuna ayurnaqtut, piyaqaqtitai akuni pivikhait, angiyut hanivaiviunit, angiyumiklu pilaqtitni allatqini puqtutqiknit. Ikayuqtigikni tuhagakhatlu atuqatigikni tahapkunanga nunalikni nunatagauyumilu kavamatykut, nunalikni ilauyut, Inuit timigiyait, angilrat hanayit, pivaliatitiyit, ikumatyutitlu nanminilgit ikayuqni hivulliutyaqni parnaiyainiq ihumaliurutitlu piyauni pilarutitlu ihuaqhautini piqaqnit pitaqni atuqatigikni pinahuagat.
Imannaq. Pititlugu tamna Igluqpiurvikhat pigiarut hugiaqtai atuqpiaqtut tuluqtautit uvaluniit hivuranaqnit tapkunani nuna-angilranut ilakhat pitaqvit, amihunut-piyauni pityuhiq atuinaqnilu ikayuqtigiknit piyalgit piyauqpiaqni naamaktut nuna iglukhanut atuinaqniat hannaiqni pilaqnilu hivunikhami piyaqalirangat.
Iiya. Naunaiqhugit hugiaqnilu tuluqtautit tapkuat atuqtai ilakhaqvit naamaktunik nuna angilranut, L4H ikayutit iglukhat atugakhaliat tapkuatut GN-kut Igluliuqatigiingniq (Nunavut 3000) iglukhat atugakhaliat tapkuatlu NTI-kut Angirratsaliulauqta (Nunavut Inuit Iglukhat Huliniit Parnaut uvaluniit NIHAP) nalaanitnilu tapkuat Kavamatkut Nunavutmi Katujjiluta havariyalgit havakni ikatuqtigiplugit tapkuat Inuit Timiuyut ahiilu puqtutqikni kavamauyut pitariangi takukhauyut qanuritni turangayut iglukhat.
Iiya, tapkuat nuna angilraqnut ilakhaqvit atatyutiyut havakpiarnaqtut piyaqaqtitai “tamaqmik ikayurialgit” pityuhiq hugiaqninut hivikittumut, akuniqhiutit hivituyumutlu hivuranaqnit. NHC-kut, NTI-kut, tapkuatlu RIA-nguyut ahiilu pivaliatitiyut atuinaqtai naunaiqni, naunaiyaqni pitaqnilu nuna piyakhai hivikittumut piyalgit.
Tapkuat GN-kut nunaliknilu nunaliuyut atuinaqni parnaiyainiq, hannaiyaqni aulataunilu nuna; CGS-kut tapkuatlu NAM-kut havaqatigiyai ikayuqhugit nunalikni pilaqni parnaiyainiq nunatlu turangayut havarinit; tapkuatlu NTI-kut piqataupkaqtai Inuit humiliqak nunatagauyumi unniqni pipkarahuaqnilu ilitquhiliqutit naamakni nuna atuqni iglukhatlu.
L4H kamagiyai tahapkuat timiuyut ilailu nunaliuyut tahapkuat piqatauyut turangayuni pigiarutit tahapkuatut ikayutit malikhugu tamna CMHC-kut Iglukhat Pinariqtitni Maniktakhat (HAF).
Hivuani Matsi 31-mi 2025, Igluqpiurvikhat hannaiqniagai nanminilgit pityutit naunaiyaut naunaiyainiat pinnarini atuinaqni huliniit atuinaqtukhat ikayuqtuqni pivalliqtitni pitaqni atuqpiaqtut nuna-turangani tuhagakhat tuhagakhatlu atuqatigini iglukhat katutyiqatigit. Tamna naunaiyaut uuktutiqarniaq atuqpaliani parnaut taphumunga L4H Katutyiqatigit ihumagiyauni huliniitlu.